Türkiye İşçi Partisi (TİP) Milletvekili Ahmet Şık, Zonguldak’ta planlanan ve proje alanında Sazköy Sulak Alanı’nın yer aldığı Filyos Entegre Gübre Üretim Tesisi projesini TBMM gündemine taşıyarak, konu hakkında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı tarafından yanıtlanmak üzere Soru Önergesi verdi.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA

Aşağıdaki sorularımın Anayasa’nın 98. ve TBMM İç Tüzüğü’nün 96. ve 99. Maddeleri gereğince Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki tarafından yanıtlanmasını arz ederim.

Ahmet Şık

01.06. 2015 tarih ve 29373 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan Bakanlar Kurulu kararı ile bazı bölgeleri “Filyos Endüstri Bölgesi“ ilan edilen Zonguldak ili Çaycuma bölgesi Filyos mevkiinde Tosyalı Gübre Üretim A.Ş. tarafından “Filyos Entegre Gübre Üretim Tesisi Projesi” planlanmaktadır. ÇED başvurusu 29.12.2021 tarihinde yapılan ve nihai hali 31.05.2022 tarihinde tamamlanan projenin yapılacağı yerde ”Sazköy Sulak Alanı” olarak korunması gereken ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce Kuş Cenneti olarak belirlenen sulan alan bulunmaktadır.

Proje kapsamında kurulacak entegre gübre üretim tesisi; Zonguldak il merkezine kuş uçuşu olarak yaklaşık 25 km, Çaycuma ilçe merkezine ise 14 km uzaklıkta olup proje alanının en yakın konuta olan mesafesi 240 metre en yakın yerleşim yeri Gökçeler köyüne mesafesi ise 620 metredir.

Projeye ilişkin bölgede yaşayan yurttaşlar Çaycuma Çevre Platformu ile Filyos Çevre Platformu tarafından itiraz edilmekte olup projeye ilişkin dava açılmıştır.

Bu bağlamda;

  1. Hazırlanan ÇED Raporunda ulusal ve uluslararası standartlara uyulacağı ifade edilen ancak detaylarına yer verilmeyen; tesisin baca gazı özellikleri, belgeleme için gerekli ölçümlerin nasıl yapılacağı ve hangi ekipmanların kullanılacağı bilinmekte midir?

  2. Üretim tesisinde atık suların karakterinin ne olacağına ilişkin ÇED Raporunda hiçbir tanımlamanın olmaması sebebiyle, raporda yer alan Atık su karakteri göz önünde bulundurulmadan önerilen arıtma prosesinin deşarj limitlerini sağlayacağına ilişkin ifadeler bilimsel olarak değerlendirilmiş midir?
  • Projenin yapılacağı alanda yer alana Sazköy Sulak Alanı dikkate alınarak Sulak Alan Yönetmeliği kapsamında projenin mevzuata aykırılıkları değerlendirilmiş midir?

  • Kimyasal gübrelerin toprağa temas etmesi toprakta bulunan mikroorganizmaların yapısını bozarak mikrobiyal aktivitelerin değişmesine neden olması, ph değerinin düşmesiyle ağır metallerin toprağa geçişinin hızlanarak yüksek seviyelerdeki ağır metal birikimi oluşmasına karşı nasıl bir önlem alınmaktadır?
  • Bölgede yaşayan yurttaşlar ve kurumlar tarafından hukuki süreç başlatılan projenin başlamasına ilişkin hukuki sürecin sona ermesi düşünülmekte midir?
  • Proje bölgesinde yer alan doğal ve kültürel mirasların projeden etkilenip etkilenmeyeceğine ilişkin bir araştırma yapılmış mıdır? (Susma/Çaycuma)