Küresel Ekonominin Yeni Kuralları: Karbon Vergisi Tehdidi

Türkiye Maden Mühendisleri Odası Şube Başkanlığı’nın 12-13 Eylül tarihlerinde düzenlediği 23. Uluslararası Kömür Kongresi gerçekleşti. Kongrede önemli konuşmalar, değerlendirmeler, bildiriler sunuldu. Kongre’nin birinci günü BEUN Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Hakan Kurtoğlu, özellikle AR-GE Yatırımları konusuna vurgu yaptı.

Kutoğlu konuşmasında şu konulara değindi; “Maalesef ki bugün dünyada kural koyucular, ekonomik oyun alanını belirleyenler, bizler değiliz. İhracatımızın %45’ini Avrupa Birliği’ne, %25’ini ise Amerika Birleşik Devletleri’ne yapıyoruz. Bu iki bölge, dünya ticaretinin kurallarını belirliyor. Eğer onların koyduğu ekonomik ve çevresel kurallara uymayı başaramazsak, karşımıza ciddi sorunlar çıkacak. Örneğin, karbon vergisi uygulaması gündemde. Avrupa Birliği ve ABD gibi ülkeler, önümüzdeki yıllarda karbon vergisi koyacaklarını belirtiyorlar. Bu, bizim onlara sattığımız ürünlerin üzerine %40 oranında ek maliyet gelmesi demek. Eğer karbon emisyonu standartlarını sağlamazsak, bu vergiye tabi olacağız.

Yerli Üreticiye Zorluklar: Yüksek Vergi ve Rekabet

Peki, bu durumda ne yapmamız gerekecek? Ürünlerimize %40 fiyat eklemek mi? Yoksa ülke içinde sübvanse ederek, Çin ve diğer düşük maliyetli üreticilerle rekabet etmeye mi çalışacağız? Bu, vatandaşımızın daha fazla fakirleşmesi anlamına gelir. Ülke olarak bu süreci göz ardı edemeyiz, farkında olmalıyız.

Bizim ise kendi tedbirlerimizi almamız şart. Ülkemizde tüm kömürü yaksak dahi, ABD veya Avrupa Birliği’nin yıllık karbon salınımına ulaşamıyoruz. Ancak bu ülkeler, çok daha fazla çevreyi kirletmelerine rağmen, bize bu kuralları dayatıyor. Ne yazık ki, bu koşulları değiştirme şansımız yok; onlara mal satmaya devam etmek zorundayız.

Sürdürülebilir Çözümler ve AR-GE Yatırımları

Madencilik sektöründe en büyük sıkıntımız, sadece kömürü çıkarmaya odaklanmamız. Neden daha ileri teknolojilerle kömür yakmayı araştırmıyoruz? Neden AR-GE yatırımlarını artırarak, kömürü daha çevre dostu hale getirecek projeler geliştirmiyoruz? Teknolojik gelişmeler her zaman sorunların zirve yaptığı zamanlarda ortaya çıkar. Dünya genelinde bilim insanları, hidrojen ve nükleer teknolojilerde ciddi ilerlemeler kaydediyorlar. Füzyon teknolojisi, bir zamanlar “verimsiz” olarak görülürken, Amerika Birleşik Devletleri’nde geçen yıl ilk defa daha fazla enerji üretildi.

Bizler de bu sorunlara odaklanarak, çözüm üretmek zorundayız. “Bu ekonomik değil, yapmayalım” gibi söylemlerle bir yere varamayız. Sorunları çözmek için AR-GE’ye yatırım yapmalıyız.

Karbon Yakalama Teknolojileri ve Geleceğe Hazırlık

Yaklaşık 5-6 yıl önce Zonguldak’ta büyük şirketlerle bir araya gelerek karbon yakalama teknolojilerine yatırım yapma önerisinde bulunduk. O dönem, bu projelere sıcak bakılmadı; fakat şimdi ABD ve Avrupa’da bu teknolojiler hızla gelişiyor ve uygulanmaya başlandı. Yakında, bize de “karbon nötr olmanız lazım” diyecekler. Hazır olmayan firmalar, büyük bedeller ödeyebilir.

Bugün termik santrallerimizden elde ettiğimiz gelirin bir kısmını, bu teknolojiler olmadan kaybedeceğiz. Karbon nötr olabilmek için bu teknolojilere yatırım yapmamız gerekiyor. Aksi takdirde, global ekonomik sistemde rekabet gücümüzü kaybederiz.

AR-GE’nin Başarı Oranı ve Sabır

AR-GE yatırımlarında en önemli sorunlardan biri, kısa vadede %100 başarı beklentisidir. ABD gibi ülkelerde bile yapılan AR-GE projelerinin sadece %20’si başarıyla sonuçlanır. Ancak bu %20’lik başarı, devasa kazançlar sağlar. Bugün Google’ın piyasa değeri, Türkiye’deki tüm şirketlerin toplam değerinden daha fazladır.

Sonuç: Geleceğe Yatırım Yapmak Zorundayız

Değerli katılımcılar, şunu unutmamalıyız ki sorunların çözümü için risk almalı ve AR-GE’ye yatırım yapmalıyız. Bugün ekonomik olarak görülmeyen projeler, yarının en verimli teknolojileri haline gelebilir. Dünyada sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek istiyorsak, şimdiden adımlar atmalı ve geleceğe hazırlıklı olmalıyız.” diye ifade ettiği konuşmasında, Meslek ve Meslek odalarının geldiği noktaya dikkat çekmek amacıyla, BEUN Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Hakan Kurtoğlu, 50 bin vatandaşımızın hayatını kaybetmesine sebep olan 6 Şubat depremleri sonrası TMMOB’nin kaç mühendisinin belgesinin iptal edildiğini veya kaç mühendisin disipline gönderildiğini sordu.