Tarihi Tekerrür

Reis Hasan Tez,  T. B. M. M. Zabıt Ceridesi 61. İnikat. 27  Nisan 1960 Çarşamba

C. H. P. Meclis Gurubu Adına İsmet İnönü (Malatya)

— Muhterem arkadaşlar, kanun lâyihasını getiren hatibin izahlarını dinledik. Kanun lâyihasının adı, Tahkikat encümenlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için bir tekliftir. Halbuki hatip izah ederken ancak 11 tahkikat önergesinin Mecliste konuşulmasını karşılamak üzere bunu getirdiğini itiraf etti. Meselenin başında ve sonunda aslı budur. İktidarda bulunan parti, rakibi olan parti hakkında birtakım isnatlarla tahkikat açıyor. ( «müfteri» sesleri),

İsmet İnönü (Devamla) — İktidar partisi arzularına göre değerlendirmek için yeni müeyyideler getiriyor. Hepsi bir küldür. İktidar partisini idare edenler C. H. P. ve bir kısım matbuat aleyhine tasmim ettikleri tedbirleri evvelâ bir teşekkül olarak, sonra da onun müeyyideleri olarak ikmal ediyorlar. («doğru, doğru elbette» sesleri)

Murad Âlı Ülgen (Afyon Karahisar) — Kürsüden ihtilâl beyannamesi okudun Paşam.

Îsmet İnönü (Devamla) — Zile, Uşak ve Topkapı ve sair hâdiselerde birtakım fenalıklar yapmışız, bunları tahkik edecekler. Biz, Zile ve Uşak’ta yapılan muamelelerden dolayı mahkemeye verildik, mahkemede beraet ettik.  («daha belli değil» sesleri)

Bunu Temyiz tasdik etti. Uşak’ta hayatımıza kasdetmek için…  Hayatımıza kasdetmek için yapılan tertiplerden az zararla çıktık. Şimdi iktidar partisi diyor ki; «Nasıl oldu da bu hâdiselerden sağ çıktılar » Bunu tahkik edecekmiş. Biz bu kadar tertipler yaptığımız halde bu tertipler nasıl oldu da muvaffak olmadı, diyorlar. (alkışlar) İşte Tahkikat Encümeni bu marifetleri tertibedecek. Tahkikat Encümenini kurduran gerekçe «Bu hava içinde seçim yapılamaz» diyor. Evvelâ seçim havası vücuda getirilmek isteniyor. Halbuki, seçim havası aylarca evvel hazırlanmış, memlekete ilân olunmuştur. İlkbaharda muhakkak olacak idi, Başbakanın en yakın vekili olan zat salâhiyetle bunu ilân etti. («yok öyle şey» sesleri)

İsmet İnönü (Devamla) — Tahkikat Encümeni teşkilinin sebebini ve müeyyidesini teşkil eden bu teklifin hedefi, seçim havasını hazırlamaktır. Seçim havası, bugün Demokrat Parti başında bulunanlar için nedir? Ne isterler bunlar seçim zamanı ki, onu önceden hazırlamış olsunlar? (gürültüler) Demokrat iktidar 1950 den bu yana birkaç seçim yaptı. Bu seçimlerin her birini fevkalâde tedbirlerden sonra yaptı. 1950’nin ara seçimini yapmak için önce C. H. Partisini itham ederek tüm halkevlerini kapattı, elinden aldı. 1951 ara seçimlerini yapmak için memlekette beş yüze yakın kütüphaneyi kapattı. (gürültüler) Sonra 1954 seçimlerini yaptı. Bu seçimleri yapmak için de tedbirler aldı. O zaman Millet Partisi vardı; onu kapattı. O zaman Halk Partisinin ne kadar malı, mülkü varsa; vesikalarını, kitaplarını, kurşun kalemine kadar hepsine el koydu. (gürültüler) Daha sonra 1957 seçimini yaptı. 1957 seçimi, biliyorsunuz ki, muhalefet partileri arasında büyük mikyasta iş birliği havası içinde hazırlandı. Fevkalâde kanunlar çıkardı. (gürültüler) Muhalefet partilerinin reylerini birbirlerine eklemek ihtimalini ortadan kaldırdı. Bu da kâfi gelmedi. («1946 da onu siz yaptınız» sesleri) 1957 de bugün her birimizin hicapla hatırladığı ve hâlâ encümende tashihi, için duran kusurlar işledi. Maharetle işledi, yüzüne gözüne bulaştırarak işledi. (gürültüler)

Reis  —  Devam buyurun efendim.

İsmet İnönü (Devamla) — 1960 seçimlerine hazırlanmak için yeni, fevkalâde tedbirlerin alınması lüzumuna, Demokrat Partiyi idare edenler kanidirler. İşte meselenin esası bu.  

İsmet İnönü (devamla) — Tahkikat Encümenine verilen vazife, secim havasını hazırlamak için birtakım tedbirler almasıdır. Bu tedbirleri bir haftadan beri görüyoruz. Daha bu müeyyideler meydana çıkmadan evvel Meclis müzakerelerini neşrettirmiyor. Sonra teşkilatımızdan olan vatandaşlarımız, muhtelif vilâyet ve kazalarımızda rastgele, insafsız bir surette tevkif ediliyor. ( yalan, yalan, sesleri) Misal vereyim. (gürültüler)

İsmet İnönü (Devamla) — Çorum’da C. H. P Başkanı halkı isyana teşvik ediyor, deniyor. (Gürültüler) Çorum’da Ahmet Başıbüyük isminde muhterem bir avukat. («çok muhterem» sesleri) Osmancık’a gidiyor ve orada C. H. P. İlçe Başkanını dairesinde ziyaret ediyorlar.

İsmet İnönü (Devamla) — Toplantı yapmışlardır, diye ve emirlere aykırıdır, diye, adamlar hapsedilmişlerdir, muhakemelerini bekliyorlar. Demek ki, seçim havasını hazırlamak için, yalnız bir misal bu. Daha başka, İstanbul’da, İskenderun’da rasgeldikleri vatandaşı, kim itibarlı, kim imanlı ise onu tedhiş havası içinde yıldırmak da bu tertiplerin bir gayesidir. Şimdi bir iktidar için, Anayasa içinde dürüst bir iktidar olmanın mihenk taşı vatandaşa karşı partizan olmaması ve dürüst bir seçim yapmayı kabul etmesidir. Dürüst bir seçim yapmayı kabul etmemiş, o kadar da değil, dürüst bir seçim yapmamayı seçimi kazanmak için esas ittihaz etmiş olan (gürültüler) bir iktidar seçimle asla gitmek temayülünde değildir. Bir iktidar bir defa seçimle gitmemeyi esas olarak kabul ettikten sonra artık onun alacağı tedbirler birbirinden, gayrimeşru ve birbirinden batırıcı ve yıpratıcı olur. (gürültüler)

Reis — Rica ederim gürültülerden söylenenler duyulmuyor, yerlerinize oturunuz.  

İsmet İnönü (Devamla) — Muhterem arkadaşlar, Demokrat Parti iktidarının seçime karşı aldığı vaziyet vatandaş nazarında iki ihtimali canlandırmıştır: Birincisi; bu iktidar hiçbir zaman seçim yapmıyacaktır.(yapacağız sesleri) Ben bu fikre iştirak etmiyorum. Bu iktidar 3 aylık bir hazırlıktan sonra şartları lehine çevirerek seçim yapacaktır. Üç ay kâfi gelmezse bu üç ayı artıracaktır. Kendi kanaatince seçim şartları kendisi için olgun hale gelecek, ondan sonra seçimi yapacak ve % 96,6 ekseriyetle seçimi kazanmış olduğunu bütün dünyaya ilân edecektir. Şimdi arkadaşlar, bu tarzda seçim marifetlerini yapan idareler vardır. (gürültüler)

İsmet İnönü (Devamla) — Bunlar, % 96,6 çoğunluğu alırlar, ama bunların selimlerine ne o memleket içinde, ne de dünyada, hiç kimse itibar etmez. Fakat ben size haber vereyim, vatandaş o kadar dolgundur ki, bu 3 ay, 6 ay, bir sene sizin arzu ettiğiniz seçim havasını hazırlayamıyacaktır. (şiddetli alkışlar) Sözün kısası arkadaşlar, bu tedbirlerle Anayasaya bir darbe vurulmaktadır. Anayasa dışı, gayrimeşru bir baskı idaresi kurulmaktadır. (gürültüler)  

Bizden başka dünyanın herhangi bir memleketinde okuma yazması olan bir adama «Türkiye’de Demokrat iktidar rakibi hakkında ithamname ile böyle bir tahkikat açtı?» ne dersiniz deyiniz alacağınız cevaba razıyım. Alacağınız cevap yalnız sizin için değil endişe ederim ki, memleketimiz için hicap verici olacaktır. (alkışlar)

Baha Akşit (Denizli) — Büyük Millet Meclisinin kararı hicap verici olur mu?

İsmet İnönü (Devamla) —Şimdi bu tedbiri alanların telâkkilerini ve muhakemelerini

aşikâr bir surette görüyoruz. Anayasa içi, Anayasa dışı, darbedir, değildir, bunlar sözdür diyorsunuz. (alkışlar, bravo sesleri, gülüşmeler) Biz tedbiri aldık, bu tedbiri yürüteceğiz, diyorsunuz. Bu fikirdesiniz. (alkışlar) Telâş etmeyin, Memleketin siyasi vaziyetini masa üzerine yayıyoruz, teşrih ediyoruz. (şiddetli gürültüler ve tavzih etsin, sesleri) Aldığınız tedbirlerin mânâsı budur.

Reis — Beyler, müsaade buyurun. Sükûneti muhafaza edin. İsmet İnönü’nün memuru. (milliyeti, zabıtayı politikayı karıştıran beyanlarının zabıttan çıkarılması hususunu reylerinize arzediyonım… Kabul edenler…  Kabul edilmemiştir. Devam edin efendim.

İsmet İnönü (Devamla) — Bir baskı rejimi kurulduğu zaman bunu kuranlar…

(şiddetli gürültüler, masalara, vurmalar. «zabıt okunsun» sesleri)

Reis —   Devam buyurun İsmet İnönü. (Devamlı ve şiddetli gürültüler arasında) Hatibin konuşmasını riyaset duyamıyor, lütfen sükûneti muhafaza edin. (şiddetli gürültüler) Konuşmaları takibedemiyorum. Zabıtları tetkik etmek üzere oturuma on beş dakika ara veriyorum. (İnönü salondan -çıktı.) Kapanma saati : 18. 45.

Erol Çatma / 05316728615