Yapay Zeka İnsanlığın Sonu Mu?

Cumhuriyet Gazetesi’nin 25 Eylüldeki sayısında Ergin Yıldızoğlu’nun “Yapay zeka(YZ) dünyayı yutuyor” başlıklı yazısını okuduğumda deyim yerindeyse nutkum tutulmuştu!

Meğer YZ hiç de masum değilmiş!

YZ ve yüksek performanslı veri merkezleri, olağanüstü düzeyde elektrik tüketiyor, aşırı ısınmaya karşı da dev soğutma sistemlerini devreye sokuyor!

Burada işin teknik kısmına girmeden YZ hakkında bilinmeyen bazı gerçekleri kamuoyuyla paylaşma ihtiyacı duydum.

YZ odaklı veri merkezlerinde, özellikle soğutma sistemlerinde su kullanılıyor. Örneğin Google’ın veri merkezleri 2023 yılında 23 milyar litre su tüketmiş. Microsoft ise 2022’de 1,7 milyar galonluk su kullanımı bildirmiş. Harcanan suların çoğunluğu buharlaşarak tekrar kaynaklara geri dönmüyor.

YZ veri sistemleri, erişilebilir tatlı su stoklarını azaltıyor. Küresel olarak YZ veri merkezlerinin 2027’de 1,1- 1,7 trilyon galon suyu soğutma maksatlı tüketeceği tahmin ediliyor. Bu rakam kimi gelişmiş ülkelerin toplam yıllık su kullanımını geride bırakıyor.

YZ özellikle su kıtlığı olan bölgelerde yeni bir tüketici olarak yerel tedarikte baskı ve stres yaratıyor. Amerika’nın su sıkıntısı çeken bir çok bölgesinde yeni veri merkezleri yerel halkın ve çiftçilerin su haklarını tehdit ediyor.

YZ talebinin bir de enerji boyutu var. Rüzgar ve güneş enerji kaynakları YZ’ nın sürekli ve yüksek miktarda enerji talebini karşılamakta yetersiz kalıyor. Bu da yüksek teknoloji devlerini nükleer enerjiye yatırım yapmaya zorluyor. Küresel YZ enerji talebinin önümüzdeki yıl 50 gigavatı bularak Fransa gibi ülkelerin toplam enerji kullanım seviyesine ulaşması bekleniyor.

YZ merkezlerinin büyümesi sürdürülebilirlik tartışmalarını da canlandırmış. Kaynakların hızla tükenişi sadece endüstrileri değil, insan topluluklarının ve ekosistemlerin geleceğini de yakından ilgilendiriyor 

YZ, sanayi devriminden sonra en büyük kaynak tüketen gelişme olarak dünya dengelerini yeniden şekillendiriyor. Bu dev yarışta, dev teknoloji şirketleri, gezegenin suyu, elektriği ve mineralleri üzerindeki baskıyı her geçen gün arttırıyor.

Son yazdığım “Dünya Kurtarılmayı Bekliyor” isimli kitabımda, her yeni teknolojinin insanların kendi kendilerine kurduğu bir tuzak olduğundan bahsetmiştim. Bence YZ bu haliyle insanlık için en büyük tuzak!

Sadece kaynak tüketimi anlamında değil, bir de nüfusu hızla artan dünyada işsizliği daha da büyütecek olması. Sanayi devrimiyle emekçilerin kol gücü ellerinden alınmıştı, YZ’ ile de beyin gücü ellerinden alınmış oluyor.

Evrim teorisine göre canlıların çalışmayan organları zamanla dumura uğruyor. Sanayi devrimini izleyen yıllarda nasıl insanların kas kütlesi azalmışsa, YZ’ dan sonra da insan beyninin küçülmesi kaçınılmazdır. Bu da insanın insanlıktan çıkması demek?