Depreme dayanıksız olduğu gerekçesiyle yıkımına başlanan Üzülmez İlkokulu mezunları okul önünde bir basın açıklaması yaparak biran önce yıkımın sona ermesini istediler. Açıklama sonrasında yerel tarih araştırmacısı Ekrem Murat Zaman okulun tarihçesi hakkında bilgi vererek, okulum EKİ okulları kapsamında korunması için ellerinden geleni yapmaya hazır olduklarını söyledi.

Zonguldak Valisi Mustafa Tutulmaz’a bu vahşi yıkımın sona ermesi için çağrı yapan mahalle sakini Alaeddin Kara, şunları söyledi: 

“Eski yapılar,  bir önceki dönemin kültürel yapı taşlarını bir sonraki kuşaklara taşıyarak   bulundukların yerin hafızasını oluşturur. Şu anda burası, yani Üzülmez Bölgesi; Eğitim Ocağıyla, Maden Müzesiyle, Üzülmez lavuarıyla, Derebeca Ocağıyla, Rombaki Köşküyle, Üzülmez Lokaliyle, Kok Fabrikası Bacasıyla, Karaelmas Maden Şehitleri Müzesiyle Zonguldak Kömür Havzası’nın hafızası konumundadır. Erken dönem Cumhuriyet’in izlerini taşıyan Mimar Seyfi Arıkan yapısı Küp Evler, Sıra Evler ve Üzülmez Özel İlkokulu da bu kültürel değerlerin içindedir.

Bu yapıların her birinin endüstri mirası değeri olarak Üzülmez Kültür Vadisi kapsamında Zonguldak Kömür Jeoparkı projesi için UNESCO’ya gönderilen başvuru raporunda yer aldığını biliyoruz. 

 

Üzülmez İlköğretim Okulu, Cumhuriyetin ilk fabrikası olan Üzülmez Kok Fabrikası ve Asma ocaklarında çalışan maden işçilerinin çocukları eğitimi için yapılmıştır. Üzülmez İlköğretim Okulu’nun yıkım kararını şaşkınlıkla karşılayıp, hâlâ devam eden yıkım işlemini dehşetle izliyoruz.   

Okulumuzun çatısı ve pencereleri yıkılmasına rağmen, ilk şekliyle özgün hali hâlâ kurtarılabilir durumdadır. Sonradan yapılan çıkmaları ve eklentileri yıkıp özgün haline getirilerek okulumuzu müze haline dönüştürebiliriz. Bunu gerçekleştirmek için kentimizde yeterli donanımda araştırmacılarımız ve bilim insanlarımız var. Her şeyden önce bu birikime sahip bir kent olarak buna ihtiyacımız var.

Üzülmez Özel İlkokulu sıralarından geçen mahalleliler olarak Zonguldak Valisi Sayın Mustafa Tutulmaz’a ve diğer tüm ilgililere sesleniyoruz: Lütfen bu vahşi yıkımı durdurun,  okul yapılacaksa burada okul yapmaya yetecek çok arazi var. Üzülmez İlköğretim Okulu bize büyüklerimizden kalma tarihi bir mirastır. Lütfen okulumuzu yıkıp mirasyedi konumuna düşmeyin. Önceden düşündüğünüz gibi onu Üzülmez Kültür Vadisi Projesi içine alıp “EKİ Okulları Müzesi’ haline getirin.”

Yıkımı planlanan Üzülmez Okulu, Üzülmez Vadisi’nin çok önemli bir endüstri mirasıdır.

Aşağıda tarihçesi anlatılan bu “ANIT OKUL,” Zonguldak Maden Müzesi ile Gökgöl Mağarası arsında dev bir yatırımla yıllar öncesinden ZONGULDAK VALİLİĞİ tarafından planlanmış olan Üzülmez Vadi Projesi bünyesinde düşünülmüş, tarihi değeri olan bir yapıdır.

ÜZÜLMEZ VADİSİNDE 2017 yılında MİMAR SEYFİ ARKAN YAPILARINI DA KAPSAYACAK şekilde “ALAN KORUMASI” düşünülmüş, fakat alan korumasının yeni yapı yapılmasına engel teşkil edeceği düşüncesiyle alan koruması yerine bire bir yapıların korunmasının daha doğru olacağına “Vilayette” yapılan toplantılarda karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda, Mimar Seyfi Arkan yapılarının korunması ve bu okula da işlev kazandırılması düşünülmüştür.

Bu doğru planlamanın da ötesinde, aşağıda belirtilen okul tarihçesi de göz önüne alınarak, okul yıkılmamalı, korunmalı, gerekirse restore edilmeli ve “EKİ ÖZEL OKULLARI MÜZESİ” yapılmalıdır.

Böylece, turizme kazandırılacak Üzülmez Vadisinde Zonguldak Maden Müzesi ile Gökgöl Mağarası arsında, EKİ ÖZEL OKULLARI MÜZESİ, KARAELMAS MADEN ŞEHİTLERİ MÜZESİ, “ÜZÜLMEZ ATOLYESİ KÜLTÜR SANAT MERKEZİ” ile ROMBAKİ KONAĞI gibi müzeler ve sosyal sanayi endüstri yapılarından oluşan turizm bölgesi yaratılacaktır.

BU OKULUN ÇEVRESİNDE YENİ BİR OKUL YAPILACAK ÇOK GENİŞ BİR ALAN BULUNMAKTADIR. Şu aşamada okulun yıkılması bile gereksiz masraf olacaktır.

EKİ ÖZEL OKULLARI MÜZESİ kurulması durumunda, EKİ ÖZEL OKULLARINA dair elde bulunan tüm bilgi ve belge, karşılık beklemeden ilgili kuruma tarafımdan teslim edilecektir.

Yıkım ve yıkım sonrası büyük üzüntüler ve pişmanlıklar yaşanmaması için, bu feryada lütfen kulak veriniz ve destek olunuz.

NEDEN YIKILMAMALI

Zonguldak’ta bulunan Üzülmez İlkokulu 1935 yapımı. Proje (ekte gönderdiğim) planda da görüldüğü gibi ATATÜRK’ÜN MİMARI Seyri Arkan’a ait. Dönemim İş Bankası Genel Müdürü Celal Bayar ve ATATÜRK’ün isteği üzerine ÜZÜLMEZ KOK FABRİKASI kuruluşu aşamasında yapılmış ANIT okuldur.

Eski bir binada 1927 yılında açılan İLK (RESMİ) ÖZEL okulun geliştirilmesi için yapılmış TÜRKİYE’NİN İLK ÖZEL okuludur. İŞ BANKASI MADENCİLİK KURULUŞU MADEN KÖMÜRLERİ TÜRK A.Ş. (TÜRKİŞ) özel okulu olarak yapılmıştır. Bu okulun ilk kuruluşundan itibaren fotoğraflar ve belgelerle tarihçesi yazılı durumdadır.

EKİ KURULDUKTAN SONRA da bu okullar EKİ özel okulları olarak 9 ilkokul bir orta okul açılmış. 1983’e kadar müdür hariç tüm öğretmen ataması, maaşları ve masrafları EKİ tarafından yapılmıştır.

Binaya yıkım kararı çıkarılmış olmasının üzüntüsünü yaşıyoruz. Bina, işlev kazandırılarak korunmalı (Ereğli Kömürleri işletmesi Özel okulları MÜZESİ ya da sergisi önerimizdir.) Ayrıca, Yeni okul yapımı için binanın yıkılması gerekmez. Binanın çevresinde bu binanın 10 katı bina yapılacak alan bulunmaktadır. Yıkım yapılmadan tarihi okulun çevresinde okul yapılmasının uygun olacağı Zonguldak Valisine (Milli Eğitim Müdürlüğüne) bildirilmesini saygılarımla arz ederim.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞININ, 2017 yılında illere gönderdiği müze kurulmasına DAİR BİR TALİMAT VAR. ZONGULDAK IN YUKARIDA ARZ ETTİĞİM OKULLAR AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ BİR (EKİ’nin varlığı nedeniyle) farklılığı var. BU OKUL, GÜÇLENDİRMESİ DE YAPILARAK “Eki özel okulları müzesi” YA DA SERGİSİ YAPILABİLİR. Üzülmez VADİSİ, MÜZELER BÖLGESİ. AYRICA TÜRKİYENİN İLK MADEN MÜHENDİSİ YETİŞTİREN yüksek okulu 1924 yılında Zonguldak’ta açıldı.