Emekli öğretmen, tarih araştırmacısı Nihat Yasa, Zonguldak Kömür Havzası üzerine çok uzun yıllardır yürüttüğü çalışmaları kitap haline dönüştürdü. “Osmanlı Arşiv Belgelerinde Zonguldak’ta Maden Kömürü’nün Bulunuşu” adlı büyük boy 388 sayfa kitap içindeki birçok belge ile Zonguldak tarihinde doğru bilinen birçok yanlışı düzeltme iddiası taşıyor.
Özellikle Kurucaşile ve Zonguldak Kömür Havzası üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen tarih araştırmacısı, emekli öğretmen Nihat Yasa, “Osmanlı Arşiv Belgelerinde Zonguldak’ta Maden Kömürü’nün Bulunuşu” adlı kitabını yayımladı. Büyük boy 388 sayfa kitapta tümü belgelere dayalı olarak, Zonguldak Kömür Havzası’na bambaşka bir yaklaşım sunan Yasa, havza tarihine ilişkin pek çok bilginin yanlış olduğunu iddia ederken, bilinenden çok farklı olan tarihi gerçekleri, bu kitapta, belgelerin diliyle anlatıyor. Liman Yayınevi tarafından yayımlanan kitap, internet üzerinden satın alınabiliyor.
Karabük Ve Ereğli Varoluşlarını Zonguldak’a Borçludur
Kitabın önsözünde, “80 yılı aşan maden kömürü serüveninde, bir iskeleden bir mahalleye, bir mahalleden bir kazaya, bir kazadan da bir vilayete dönüşen Zonguldak’a, ülke ekonomisine katkıları nedeniyle tüm ülkenin olduğu gibi bizim de vefa borcumuz vardır. Günümüzde ağır sanayinin can damarı olan, demir-çelik sektörünün fabrikalarının bulunduğu Karabük ile Karadeniz Ereğli, bugünkü gelişimini Zonguldak’a borçludur. Safranbolu’nun Öğlebeyi köyünün on hanelik bir mahallesi durumunda olan Karabük, 1937 yılında temeli atılan, Demir-Çelik Fabrikaları (KARDEMİR) ile 2021 yılı itibariyle 123.309 kent nüfusu ile önemli bir sanayi kenti haline gelmiştir. Yani Karabük, Zonguldak ile var olmuştur. Karadeniz Ereğli de, 1960 yılında, 8.812 nüfuslu bir balıkçı kasabası iken 2021 yılı itibariyle 134.340 kent nüfusu ile demir-çelik sektörünün önemli bir kenti olmasını Zonguldak’a borçludur. Ereğli Demir Çelik Fabrikaları (ERDEMİR) uzun yıllar maden kömürü ihtiyacının %92’sini koklaşabilen Zonguldak kömüründen, %8’ini ise koklaşamayan Karadeniz Ereğli’nin Armutçuk kömüründen karşılamıştı. Yani her iki kentte, Zonguldak ile var olmuşlar, Zonguldak ile büyümüşlerdir. Zonguldak’ta tüm bunları, ilk defa 1841 yılında Baştarla, Üzülmez, Asma bölgesinde tespit edilen maden kömürüne borçludur.” deniyor.
Bu Eser Gelecek Kuşaklara Doğru Bilgilerin Aktarılması Açısından Da Önemlidir
Önsözde, “Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK)’nun Kozlu’da Uzun Mehmet Mekanik Atölyesi’nde çalışarak emekli olmuş, merhum bir işçinin oğlu, çağdaş ve sorgulayıcı bir eğitim anlayışından yana bir eğitimci olan yazarımız, gelecek nesillere doğru bilgileri aktarma sorumluluğunu bu eserle yerine getirdiğini düşünmektedir. Bu eser, Zonguldak maden tarihi açısından önemli olduğu kadar, gelecek kuşaklara doğru bilgilerin aktarılması açısından da önemlidir. Yazarımız yayınlanan belgelerle havza tarihine yeni ve doğru bir bakış açısı getirdiğini düşünmektedir.” ifadelerine de yer veriliyor.
Tarih Yazıcılığında En Önemli Kaynak Belgedir
Önsöz, “Sonuç olarak; paylaşılan tüm bilgi ve belgeler ışığında, dün; ‘Zonguldak Maden Havzası Tarihi’ rivayetlerle yazılmıştı. Bugün ‘Zonguldak Maden Havzası Tarihi’ belgelerle yazılmıştır. Dün ‘Zonguldak Maden Havzası Tarihi’ yazımında ‘Hikâyeci Tarih’ anlayışı vardı. Bugün ‘Zonguldak Maden Havzası Tarihi’ yazımında ‘Belgeli Tarih’ anlayışı vardır. Dün ‘Zonguldak Maden Havzası Tarihi’nde belgeler değil, yazarlar konuşuyordu. Bugün ‘Zonguldak Maden Tarihi’nde yazarlar değil, belgeler konuşmuştur.’ demektedir. Günümüzde uygulanan ve her tarihçinin mutlak surette uymak zorunda olduğu ilkeler bütününün, hâkim olduğu yeni tarih anlayışına göre, tarih yazıcılığında en önemli kaynak belgedir. Eğer bir bilgi, belge ile desteklenmiyorsa, doğruluğu da tartışmalı olur. Çok uzun süren ve zahmetli bir araştırmanın sonunda ortaya konulan bu eserin yazarı, asla belgesiz bir tartışmanın içinde olmadığını ifade etmektedir. ‘Tarih belge ile yazılır’ dedikten sonra, ‘Belge ile konuşanları, duyumlarla konuşanlar asla anlayamazlar’ diyerek de tarihe de not düşmektedir.” cümleleriyle bitiyor.
susmagazetesi.com 