Osmanlı’da günümüzdeki gibi köyler muhtarlıkla yönetilmiyordu. Bunun yerine birkaç köy topluluğunun oluşturduğu yerler “Divan” olarak yönetiliyordu. Divan’ın anlamı zaten kalemdir.

Divan; Osmanlı devrinde köy ile nahiye arasında birkaç köyden oluşan yerleşim yeri. Adından da anlaşıldığı gibi meclisi veya azası olan yerdir.
Viran; eski yerleşim yeri anlamında
Diran ; birkaç evden oluşan yerleşim köy.
Osmanlı Döneminde kayıtlı köy adlarından bugün sadece bir kaç tanesi günümüze kadar ulaşabilmiş.. 1940 sonrası Türkçeleştirme adı altında “Osmanlı ve Yabancı adlar) Zonguldak’ta 200 yakın köy ismi de değiştirilmişti.
Osmanlı Dönemi 16.YY sonrası kayıtlarında bugünkü Zonguldak sınırları şu şekilde belgelendiriliyordu.
ONİKİDİVAN (Cihet-i Kaza)
1530 Osmanlı kayıtlarında Kastamonu Vilayeyeti , Bolu Livası, Zonguldak sınırları içinde bulunan divanların olduğu (muhtarlık gibi ) bölgeden birine “Onikidivan” adı verildi.
Adından da anlaşıldığı gibi bu divanların toplamı başlarda 12 adetti. Onikidivan denilen ve merkezi Bartın Kazası olan bu bölgede divan sayısı sonradan 20’e yükselmiş.
Onikidivan, 1 Kasaba, 1 Kale, 186 Köy, 7 Çiftlik, 102 Tarla, 17 Değirmen, 2493 hane (ev), 1 Mescit, 1 Zaviye (Tekke), 32.008 nüfustan oluşuyordu.
Onikidivan Bölgesinin Divanları
1.Bedil Divanı
2.Afşar Divanı
3.Ak-viran Divanı
4.Arslan Divanı
5.Bölücek Divanı
6.Budak Divanı
7.Çañşa Divanı
8.Fesleğit Divanı
9.Göl [Gök] Divanı
10.Güney Divanı
11.Hamīd Divanı
12.Handırı dīvānı
13. Zuruna Divanı
14.Kara-koç Divanı
15.Kıyık Divanı
16.Künye Divanı
17. Menteşeler Divanı
18. Sarmaşık Divanı
19.Avşar Divanı
20 Zuruna Divanı
Onikidivan’a bağlı köy adları;
Abdī Köyü
Ada Köyü
Ādil-oğlu Köyü
Afşar Köyü
Ağ-viran
Kara-kula Köyü
Ak-pıñar Köyü
Ak-viran
‘Alīşār-kirişi,
Amasra Köyü
Arfunda-deresi Köyü
Arı-elma Köyü
Arı-özü [Arı-evi]
Arslan Köyü
Avşa
Azatra Köyü
Balya Köyü.
Beleniye Köyü
Bolad Köyü
Boncuklar Köyü
Boz Köyü
Bölücek Köyü
Budak Köyü
Çakırlar Köyü
Çañşa-Köyü
Çarbend , Çarnık Köyü
Çarnık Köy
Çarşamba, Çehārşenbe
Çubuklu Köyü
Çukur Köyü (Gökçebey)
Çurne kKöyü
Dikenlü kKöyü
Dipçik-viran,
Dīvān-eri kKöyü
Diyviye Köyü
Doğancı-Hamza
Durak kKöyü
Durnuk Köyü
Ejder kirişi,
Elma-ağacı Köyü
Elvān Köyü
Ezilse Köyü
Felekü’d-dīn
Fesleğit Köyü
Fīrūz, Arı-evi
Garibce Köyü
Gelevye Köyü
Göçinöz Köyü
Göl Köyü
Gökçe-Mūsā Köyü
Gökçeler yeri, (Kara-evlü)
Göke kKöyü
Göl [Gök] Köyü
Götürge Köyü
Göz-pıñarı Köyü
Güney dīvānıKöyü
Hācī-ağaç kKöyü
Hamīd Köyü
Handırı Köyü
Hartı Köyü
Hātūn k
Hurhunde [Temurcunlar] Köyü
Ilı-su Köyü
İhtisār Köyü
İne b
İskelon Köyü
İstavran kKöyü
Kāfir Köyü
Kalık Köyü
Kalınevlü kKöyü
Kan-kafa Köyü
Kandamış Köyü
Kara-bürçek Köyü
Kara-Doğan Köyü
Kara-evlü kKöyü
Kara-Hüseyin kKöyü
Karakoç Köyü
Kara-kula [Ak-fakılar] Köyü
Karacaoğlu Köyü
Karaca-viran Köyü
Kavaklu Köyü
Kırañ Köyü
Kıyık Köyü
Kızıl-elma Köyü
Kızıl-kum Köyü
Kızıllar Köyü
Killik Köyü
Kozca-viran yeri
Köstere Köyü
Kulaguz Çiftliği, (Göçünöz)
Kunt yeri, Turnuk kKöyü
Kutlu-Beylü Köyü
Kuzu-sazı Köyü
Künye Köyü
Menteşeler Köyü
Mevrük Köyü
M.Korat Möyü
Ozan Kiriş Köyü
Sahid Şeyh
Ömerciler Köyü
Salur Köyü
Saraylu Köyü
Sarımsakcıoğlu Köyü
Sarmaşık Köyü
Saz Köy
Sazye Köy
Sevinçler Köyü
Şahra Köyü
Süb Kiriş Köyü
Şu’ayblar Köyü
Tanrıverlişler Köyü
Tereke Köyü
Timurcu Köyü
Tudarca Köyü
Ulugece Köyü
Yenice Hisar Köy
Zuruna Köyü
YEDİDİVAN (Cihet-i Kaza)
16.YY Osmanlı kayıtlarında Kastamonu Vilayeti , Bolu Livası, Zonguldak sınırları içinde bulunan divanların olduğu (muhtarlık gibi ) bölgeden birine “Yedidivan” adı verildi.
Bu divanların toplamı 7 adetti. Merkezi Perşembe olan bu bölgede divan sayısı sonradan 9’a sonra 16’e yükselmiş.
1 Kasaba,7 Köy,,3 Çiftlik,30 Tarla,1 Zaviye (Tekke, tarikat ),4 Değirmen,813 Hane (ev),74.404 nüfustan oluşuyordu.
1.Basla Divanı
2.Çölmekçi Divanı (Çöklekçi)
3.Dānişmendlü Divanı
4.Tefen Divanı
5.Orta Divanı
6.Kızıl-bel Divanı
7.Künk Divanı
Sonradan
8.Kokurdan Divanı
9.Çatal-ağız Divanı
10.Terziler Divan
11.Abdurahman Divan
12.Çay Divan
13.Belviren Divan
14.Bakacak Divan
15.Balgur Divan
16. Milan Divanı (Zonguldak)
YEDİDİVAN KÖYLERİ
Perşembe (Merkez) Köyü
Helküm Köyü
Hisararkası Köyü
Ayazma Köyü
Barand k
Basla Köyü
Burun Köyü
Büyük-kızıl (Kızılmum)
Çakallu Köyü
Çölmekçi Köyü(Çöklekçi)
Çulbat k
Dānişmendlü Köyü
Davud-çiftlik
Demürcü kKöyü
Dirgine kKöyü
Emīn Çiftliği
Emīr-‘Ìsa kKöyü
Emīrciler kKöyü
Emīrşah Köyü
Çatal-ağız Köyü
Gelik kKöyü
Helküm Köyü
Hisār-ardı Mezra
Kaya-kaymazKöyü
Kızıl-bel Köyü
Kokurdan Köyü
Kozan kKöyü
Künk divanıKöyü
Miskine Köyü
Neclan Köyü
Orta Köyü
Tarlıca Köyü
Tefen Köyü
Milan Köyü(Zonguldak)
HIZIR BEY İLİ (Cihet-i Kaza)
Adını Osmangazi’nin Komutanlarından Konuralp Paşa’nın emrine bağlı bir komutan olan Hızır Bey’den aldığı bilinen Kastamonu Vilayeti, Bolu Livası, HIZIR BEY İLİ kazası merkezi Devrek olarak kayıtlara geçiyor. Sanıldığı gibi Devrek Onikidivan veya Yedidivan‘a dahil değil, ayrı bir bölge olarak yönetilen bir pozisyonda olduğu gözüküyor.
Hızırbeyili ;1 Kasaba (Devrek),48 Köy,10 Çiftlik,18 Tarla,1 Hamam,1 Cami,1 Medrese, 2.197 Hane (ev),Hasıl (nüfus) 18.799 (Muhtemelen erkekler )
1.Gerziye Divanı
2.Gerziye Divanı
3.Alp-Arslan Divanı
4.Türk-eri Divanı
5.Burgaz Divanı
6.Değirmen-özü Divanı
7.Demürcü Divanı
8.Gedüz Divanı
9.Hoca Divanı
10.Horcanus Divanı
11.İnedüğünözü Divanı
12.Kayı Divanı
13.Kilise Divanı
14.Kudlapa Divanı
15.Sabunar Divanı,
16.Yüzdutan Divanı,
17.Yahya Beyli Divanı
18.Yassı Viran Divanı
Hızırbeyili‘ye bağlı köyler :
Gündüz Köyü
Gerdeközü Köyü
Gerziye Köyü
Güneç Köyü
Güneyce Köyü
Hardırı Köyü
Pınar Köyü
Su Köyü
Alp-Arslan Köyü
Arslan Köyü
Ayakluca Köyü
Baş Köyü
Başsız Köyü
Bedil Köyü
Kaya Köyü
Çalıca Mezrası.
Çatak Köyü
Değirmenözü Köyü
Demürcü Köyü
Dikmen Mezrası
Ermeni-yolu Köyü
Gedüz Köyü
Gerdek-özü Köyü
Güneç Köyü
Güneyce Köyü
Hoca Köyü
Horcanus Köyü
Işıklu Köyü
İnedüğünözü Köyü
Kayı Köyü
Kilise Köyü
Kiruz Köyü
Kudlapa Köyü
Kurt-Şeyh Mezrası
Malya Köyü
Müşerref Köyü
Nakren Köyü
Oluklar Köyü
Tacdar Köyü
Ulubeyli Köyü
Unusa Köyü
Uzungüney Köy
Yahya BeyKöyü
Yalanda Köyü
Yassı Viran Köyü
Yellüçe Köyü
Yılanluca köyü
Yuva Köyü
Yürküs Köyü
BENDER EREĞLİ KAZASI
Kastamonu Eyaleti Bolu Livasına bağlı Ereğli Kazası toplam 6 divandan oluşuyor.
Nefs-i Ereğlü (Ereğli ) Cihet-i kaza olarak tabir edilen Ereğli’de çiftliklerin çokluğu göze çarpıyor, (Bu çiftliklerin bazıları gayrimüslimlerin olabilir.) Ayrıca bu bölgede Ereğli’nin daha çok şehir olduğu anlaşılıyor. Zira 78 dükkanın varlığı söz konusu. Bir de, bugün adı kalan Bozhanesi var.
1 Liva (İlçe ), 28 köy, 29 Çiftlik, 1 Tarla, 1 Cami, 1 Bozhane, 78 Dekakin: (Dükkân), 222 Hane (ev), Hasıl 28.242 (Nüfus)
1.Kebe Divanı
2.Kepez Divanı
3.Kır Divanı
4.Kaymaz Divanı
5.Türkmen Divanı
6.Türkeri Divanı
Hasan Çiftlik
Geçmiş Çiftlik ve Mülk
Çekuci Köyü
Demirciler Köyü
Derecik Viranı (Köyü)
Gönen çf., Mülkü
Hālī-tīmārı Köyü
Halīl-Fakīh Çiftliği
Hatīb Köyü
İlyās Çiftliği
Kara-Dānişmend Mescidi
Kaymaz Köyü
Kepez Köyü
Kebe Köyü
Kır Köyü
Kilcik Köyü
Kilise Tarla
Kozluca-viran
Koçak-taş Köyü
Mekrek Köyü
Seküler Köyü
Soğanlı Köyü
Türkmen Köyü
Türkeri Köyü
Yalu Köyü
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih